Olakšice za zapošljavanje novih radnika od 1. oktobra 2018.g.
i primena u poslovnoj praksi
U skladu sa Zakonom o porezu na dohodak građana i Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, ( „Službeni glasnik RS“, br 113/17), u primeni je od 1.oktobra .2018.g. propisano pravo na poresko oslobođenje kao i oslobođenje od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, za novozaposlene radnike koji ispunjavaju zakonom propisane uslove.
- U skladu sa članom 21đ Zakona o porezu na dohodak građana, propisano je daPoslodavac – novoosnovano privredno društvo, kao i novoosnovani preduzetnik, koji je upisan u registar nadležnog organa, odnosno organizacije, može da ostvari pravo na oslobođenje od plaćanja poreza po osnovu zarade osnivača, odnosno po osnovu lične zarade preduzetnika, kao i po osnovu zarade zaposlenih i to najviše za devet novozaposlenih lica sa kojima je zasnovao radni odnos.
Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana po osnovu zarade osnivača, može da se ostvari ukoliko je osnivač, odnosno svaki od osnivača ako ih je više, zasnovao radni odnos u tom privrednom društvu, odnosno po osnovu zarade za najviše devet novozaposlenihkod pravnog lica odnosno preduzetnika, ukoliko je lice prijavljeno na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja i u periodu od najmanje šest meseci neprekidno pre dana osnivanja pravnog lica odnosno zasnivanja radnog odnosa kod poslodavca, bilo prijavljeno kao nezaposleni kod Nacionalne službe za zapošljavanje ili je u periodu od 12 meseci pre dana osnivanja odnosno zasnivanja radnog odnosa, steklo srednje, više ili visoko obrazovanje.
Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana, poslodavac može da ostvari za zarade osnivača i zaposlenog, odnosno lične zarade preduzetnika isplaćene u periodu od 12 meseci od dana kada je osnovano pravno lice odnosno registrovan preduzetnik, čiji zbir pojedinačno za svako lice u periodu korišćenja olakšice nije viši od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade u godini koja prethodi godini u kojoj je osnovano pravno lice, odnosno registrovan preduzetnik.
Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana, lice koje je osnivač, odnosno preduzetnik može da ostvari samo jednom kao novoosnovani subjekt, i to u svojstvu ili kao osnivač ili kao preduzetnik (novoosnovani preduzetnik i preduzetnik poljopriverdnik koriste pravo na poresku olakšicu, samo pod uslovom da vode poslovne knjige i da su se opredelili za isplatu lične zarade, dok preduzetnik, koji se prijavio da porez plaća na paušalno utvrđen prihod, nema pravo da koristi ovu poresku olakšicu jer i ne obračunava ličnu zaradu).
- Pravo na poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana ostvaruje se pod uslovima:
1) da je osnivač, novoosnovanog privrednog društva zasnovao, radni odnos sa privrednim društvom koji je osnovao;
2) da u svakom poreskom periodu za koji ostvaruje pravo na poresko oslobođenje može to pravo ostvari za najviše 9 novozaposlenih koji ispunjavaju uslove;
3) da je sa svim članovima – osnivačima novoosnovanog privrednog društva, uključujući i novozaposlene, poslodavac zaključio ugovor o radu u skladu sa zakonom;
4) da su lica iz tačke 3) ovog stava kao i preduzetnik, u periodu od najmanje šest meseci neprekidno pre dana osnivanja pravnog lica, odnosno preduzetničke radnje, kod Nacionalne službe za zapošljavanje bili prijavljeni kao nezaposleni ili da su u periodu od 12 meseci pre dana osnivanja stekli srednje, više ili visoko obrazovanje, u skladu sa zakonom. Poresko oslobođenje iz stava 1. ovog člana može da ostvari poslodavac – pravno lice, odnosno preduzetik, koji je osnovan zaključno sa 31. decembrom 2020. godine ( primera radi, krajnji rok za korišćenje poreske olakšice, za osnovana pravna lica i preduzetnike na dan 31.12.2020.g. bio bi 31.12.2021.g.).
U skladu sa navedenim odredbama, proizolazi da jedan poreski obveznik može iskoristiti pravo na poresko oslobođenje, istovremeno za osnivača i najviše još 9 novozaposlenih radnika ( maksimalno po osnovu 10 zaposlenih).
Isti navedeni uslovi, važe vezano za korišćenje prava na oslobođenje od plaćanja doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, u skladu sa Zakonom o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje.
U skladu sa odredbama član 45. Zakona propisano je da Poslodavac – novoosnovano privredno društvo, kao i novoosnovani preduzetnik, koji je upisan u registar nadležnog organa, odnosno organizacije, može da ostvari pravo na oslobođenje od plaćanja doprinosa na teret zaposlenog i na teret poslodavca po osnovu zarade osnivača, odnosno po osnovu lične zarade preduzetnika, kao i po osnovu zarade zaposlenih i to najviše za devet novozaposlenih lica sa kojima je zasnovao radni odnos.
Primer utvrđivanja limita za isplatu zarade ili lične zarade uz korišćenje propisane olakšice, za narednih 12 meseci, za pravna lica/preduzetnike i preduzetnike poljoprivrednike, koji su se osnovali odnosno registrovali u 2018.g.:
- Prosečna zarada za 2017.g. iznosila je 65.976 dinara, ukupno na godišnjem nivou iznosi 791.712 dinara.
- Trostruki iznos prosečne godišnje zarade za 2017.g. iznosi 2.375.136 dinara u bruto iznosu, odnosno u neto iznosu, to je 1.682.970 dinara.
Pošto postoji pravo na poresko oslobođenje za novoosnovana pravna lica odnosno preduzetnike i novozaposlene radnike, pod navedenim uslovima, počev od 1.10.2018.g., dakle limit za isplatu mesečne zarade, za koje postoji poresko oslobođenje koje teče od 1.10.2018.g. treba posmatrati u okvirima navedena tri proseka zarada na godišnjem nivou, preračunatim u odnosu na mesečni limit, što iznosi 140.247 dinara (1.682.970:12). Iz meseca u mesec, iznos za isplatu zarade ili lične zarade, za koje važi navedena propisana olakšica, može da varira u zavisnosti od ostvarenih poslovnih rezultata, međutim, konačan dozvoljeni limit utvrđuje se sabiranjem ukupno obračunatih i isplaćenih zarada ili ličnih zarada, za period od 12 meseci.
U toku korišćenja propisane poreske olakšice, ako poslodavac isplati zaradu, kojom prelazi maksimalni propisani limit na godišnjem nivou, dužan je da od tog momenta, u obračunu zarada u PPP PD obračunava pripadajući porez i doprinose, koje mora da uplati u propisanom roku.
- Novozaposlena lica neće uživati u potpunosti sva prava iz osiguranja
Napominjemo, da navedeno oslobođenje od plaćanja poreza i doprinosa podrazumeva da ta lica neće uživati u potpunosti sva prava iz osiguranja kao što su:
- Za vreme korišćenja olakšice, novozaposlena lica će ostvarivati pravo na zdravstveno osiguranje, gde osnovica za obračun doprinosa će iznosi 15% prosečne mesečne zarade iz 2017.g. što iznosi 9.869 dinara.
Ovaj iznos će se za svakog novozaposlenog, koji ispunjava uslove za oslobođenje od plaćanja poreza i doprinosa, biti uplaćen iz budžeta Srbije, nadležnom fondu (ostalo je otvoreno pitanje isplate naknade za bolovanje preko 30 dana, odnosno kako će se postupati u tom slučaju, što će naknadnom isntrukcijom biti definisano).
- Doprinis za PIO neće biti uplaćivan i novozaposleni radnici neće imati upisan staž za taj period od 12 meseci, kada se koriste navedene olakšice. Poslodavci mogu dobrovoljno, u poreskoj prijavi PPP PD, obračunavati i uplaćivati doprinos za PIO za novozaposlene radnike, za koje koriste propisane olakšice, čime bi se ispunili uslovi za upis staža kof Fonda PIO za taj period.
Kod popunjavanja poreske prijave PPP PD, kod obračuna zarada za novozaposlene radnike, za koje se koristi propisana olakšica, u šifri prihoda, unosi se :
- vrsta prihoda u OVP 101
- kod oznake OL olakšice 22
- kod oznake B beneficirani staž 0
Ako poslodavac ne bude plaćao dobrovoljno, doprinos za PIO, u poresku prijavu PPP PD u polja od 3.10 do 3.16 u nosi se 0 ( nula)
Ako poslodavac odluči da plaća doprinos za PIO za novozaposlene radnike za koje koristi olakšicu, onda bi u PPP PD u polje 3.10 , 3.11, 3.14, 3.15 i 3.16 uneo iznos 0(nula), dok bi u polja 3.12 uneo iznos iz polja 3.9 koji ne može biti niži od najniže mesečne osnovice doprinosa niti viši od najviše osnovice doprinosa.
U polje 3.13 uneo bi se iznos koji se dobije, kada se iznos iz polja 3.12 pomnoži sa stopom doprinosa za PIO koja je sada 26%.
Sva ostala pitanja koja će se javljati u praski, a koja smo danas predočili učešćem ispred Računovodstvene komore Srbije, na zajedničkom sastanku koji su organizovali na ovu temu, Naled i GIZ, kome su prisustvovali predstavnici Poreske uprave, Fonda PIO; APRa, Nacionalne službe za zapošljavanje i CROSO-a, analiziraćemo na predstojećem seminaru, u Hotelu Slavija koji se održava dana 25.10.2018.g. sa početkom u 10 časova.
mr Snežana Mitrović